Whey Protein Nedir? Neden Kullanılır?

Whey Protein Nedir?

Whey nedir? Peynir altı suyu, peynir yapımında elde edilen bir üründür. Yani sütten gelir. Protein kısmı wheyden izole edilerek tozu oluşturulur. Dolayısıyla hayvansal kaynaklıdır ve laktoz içerir. Laktoz alerjisi olanlar için içine laktaz enzimi eklenen ürünleri kullanmak mantıklı olacaktır. Eklenen laktaz enzimi laktozu parçalar, dolayısıyla daha rahat sindirilir. Peynir altı suyundan yağ ayrılır ve farklı besinlerde kullanılır. İşleme işlemi basitçe kurutularak veya yağ gibi protein içermeyen materyallerin çıkarılmasıyla yapılabilir. Whey protein hızlı sindirilen bir proteindir.

Proteinin Faydaları Nelerdir?

Proteinin birçok faydası var. Sağlık için olmazsa olmaz ama sporcular için sayacak olursak:

1. Protein turnover’i ve pozitif nitrojen dengesini artırır: Dokularımız yıpranan proteinlerin yerini yeni proteinler sentezleyerek doldurmalıdır. Protein alımı bunu artırır. Yeterli alınmadığında protein sentezi azalacaktır.
2. Proteinin termik efekti yüksektir: Yağların sindirimi için %2-3’ü, karbonhidratların sindirimi için %6-8’i harcanırken, proteinlerin sindirimi için getirdiği enerjinin %25-30’u harcanır. Yani fazla yiyorsak, bunu proteinden yememiz istenmeyen kilo alımını azaltacaktır. Düşünsenize 400 kalori aldım sanıyorsunuz ama aslında 300!
3. Glukagonu artırır: Yağ yakımında rol oynayan bir hormon.
4. Growth faktörlerini artırır: Hücrelerin büyümesine yardımcı olan hormonları artırır.
5. Vücudu destekleyen ek gıdaları artırır: CLA, BCAA, kreatin, l-karnitin, l-glutamin gibi faydalı bileşenler protein içeren gıdalarda bulunur. Yeterli protein alındığında bunların dışardan desteklenmesine çok da gerek yoktur.
Bu sebeplerden dolayı, protein önemli bir gıdadır.

En Çok Protein İçeren Besinler Hangileri?

• Hayvansal kaynaklar: Kırmızı et, balık, tavuk, yumurta, süt ürünleri, hayvansal protein tozları (genellikle whey, yani peynir suyundan elde edilir).
• Bitkisel kaynaklar: Kuruyemişler, bakliyatlar, tahıllar, bitkisel protein tozları (genellikle soyadan, bezelyeden veya pirinçten elde edilir).
Genel olarak bu besin grupları ciddi miktarda, ihtiyacımızı karşılayacak miktarda protein içerirler.

Protein Tozu Kas Yıkımı Önler!

Spor sonrası amacımız zaten kas dokusunu tahribata uğratmaktır. Aslında bir miktar kas yıkımı söz konusu oluyor. Tıpkı hücre bölünürken hücre içinde kaos olduğu gibi, oku uzağa fırlatmak için yayı geriye gerdiğimiz gibi, hayatta bazen yıkımlara ihtiyacımız var ve bu güzel!

Protein tozu bu yıkımı önlemez, ancak bu yıkımın sürmesini önler. Antrenmandan sonra hızlıca beslenirseniz kas gelişimini destekleyebilirsiniz. Tabii ki siz antrenman saatine yakın bir protein veya amino asit kaynağı yediyseniz, illa protein tozuna gerek yoktur. Bunun yanında protein tozunun esas faydası, yağ yakma diyeti uygularken zaten az kalori aldığınız için düşük kalori ve yüksek protein içeren bir şeyler almanızı sağlar. Yani makrolarınızı tutturmanızda yardımcı olur. Yediğiniz birçok şey bunu protein shake kadar kolay yapamaz.

Protein Tozu Kas Yapar! (Hatta Kemik Bile!)

Aslında protein ya da amino asit kas yapar. Ama protein tozu yine belirttiğimiz gibi vücudunuzda o an besin yoksa, kolaylık sağlar. Bunu nasıl yapar, whey hızlı sindirildiği için antrenman sonrası pozitif nitrojen dengesini sağlamanıza yardımcı olur. Pozitif nitrojen dengesi yeni doku oluşumu için esastır. Öte yandan kalsiyum iskelet kas sistemi için çok önemlidir ve eksikliği whey protein tüketimiyle giderilebilir. Bir ölçek toz yaklaşık %20 kalsiyum ihtiyacını giderir.

Protein Tozu Yağ Yaktırır!

Tabii ki doğrudan değil, bunu artık anlamış olmanız lazım. Ancak spor, doğru beslenme bir araya geldiğinde yağ yakarsınız. Protein supplementinin en büyük katkısı, düşük kaloriye rağmen yüksek amino asit içermesidir. Bunu diyetle sağlamak mümkün tabii ancak zor.

Protein Tozu Beslenmeyi, Hayatı Kolaylaştırır!

Aslında en büyük farkı bu, geri kalan her şey zaten balığın, tavuğun, barbunyanın yapamayacağı şeyler değil. Hayatlar artık çok yoğun, bu yüzden örneğin diyet yemek servisi gibi sektörler büyüdü ve artık her işi kolaylaştırıp kendi işimize odaklanmak istiyoruz. Daha iyi sporcu olmamız için aslında bu bir yerde elzem oluyor, bu başka bir sohbetin konusu.

Eğer kendinize yemek hazırlamayı sevmiyorsanız, kolay ve lezzetli şekilde protein alamıyorsanız, lezzetli bir shake ile ihtiyacı karşılamak kadar güzeli var mı?

Protein Tozu Ne Zaman Kullanılmalı?

Whey protein hızlı sindirilen bir proteindir. Kazein protein ise biraz daha yavaş sindirilir. Proteinin veya protein tozunun zamanlamasının çok önemli olduğu söylenir, fakat bu önerme çoğu zaman geçerli değildir. 

Eğer gün içerisinde öğünlerinizi düzenli aralıklarla alıyorsanız ve günün sonunda bir şekilde protein ihtiyacınızı karşılayabiliyorsanız, proteinin hızlı veya yavaş sindirilmesi fark oluşturmaz. Bu yüzden illa da antrenmandan önce – antrenmandan sonra almanız gerekmez! Az protein içeren bir öğünde de, ara öğünde de alabilirsiniz! Fakat gün içerisinde protein ihtiyacınızı karşılayamadığınız durumlarda veya intermittent fasting tarzı bir diyetle aç antrenman yaptığınız zamanlarda proteinin antrenmanın ardından hızlı sindirilecek şekilde alınması fark oluşturabilir.

Ayrıca kimi araştırmalar yaş ilerledikçe daha hızlı sindirilen protein tercih edilmesi gerektiğini öneriyor. Spora yeni başladıysanız protein tozundan önce doğru antrenman programı ve beslenme programı elde edin. Ancak 3 ay sonra, 6 ay sonra gibi bir zaman sınırlaması yok, isterseniz spor yapmadan da protein ihtiyacını karşılayabilirsiniz. 

Protein Tozu Zararlı Mı? 

Protein tozu sütten üretilir, sentetik değil, doğaldır. Üretildiği süt ne kadar sağlıklıysa, tozu da o kadar sağlıklıdır. Ürünler arasında kaliteyi belirleyen faktör de budur. Milyonların sofrasındaki ekmekten daha sağlıklıdır. Fakat derinlemesine incelendiğinde süte bağlı problemleri, birçok protein tozu da taşır.

Süt kimi insanlarda alerjiye, sivilceye ve gaz & şişkinlik gibi problemlere neden olabilir. Laktoz alerjisi olanlar izole whey tercih edebilirler.

Protein tozları veya protein böbreklere zarar vermez. Fakat böbreklerinde problemleri olan insanların dikkatli protein tüketmesi, dolayısıyla dikkatli protein tozu tüketmesi gerekir. Genel olarak protein tüketmek vücudun pH dengesini asidik yapacağından dolayı, bol su içmek kas geliştirmek isteyen insanlar için faydalı olacaktır.

Protein tozu hakkında kalp krizlerinden, yapay kaslardan, sarkan kas oluşturmalardan tutun da; çok hızlı kas yapmalara, anormal büyümelere kadar hurafeler dizilmektedir. Fakat ürünün fayda ve zarar durumları özetlendiği gibidir, sanıldığı kadar aksiyonlu bir supplement değildir.

Şimdi yazının heyecanlı kısmına geldik. Diyelim ki çok protein yiyoruz, herhangi bir olumsuzlukla karşılaşır mıyız? İlk olarak, yukarıda bahsedilen araştırmaların hiçbiri fazla protein alanların bir olumsuzlukla karşılaştığını göstermedi. Bu araştırmalar aktif, sağlıklı gençler üzerinde yapılmıştı.